بارداری یکی از مواردی است که در تمام زندگی های زناشویی از موارد مهم و تغییر دهنده حساب می شود. اما در خود این پروسه ی بارداری نیز ممکن است مادر با معضلاتی درگیر شود. یکی از این مشکلات و معضلات، چسبندگی جفت می باشد. اما چسبندگیِ جفت چیست؟ باعث چه مشکلاتی می شود؟ چگونه درمان می شود؟این مشکل باید توسط پزشک متخصص زنان و زایمان بررسی شود. در ادامه ما به بررسی و تشریح این مشکل می پردازیم.
چسبندگیِ جفت چیست؟
مفهوم چسبندگی جفت به معنای تعامل و ارتباط نزدیک و هماهنگی بین جنین و رحم مادر می باشد. این ارتباط اساسی برای رشد و توسعه ی سالم جنین و حفظ بارداری است.
وقتی یک تخمک تخمدانی تلقیح شده و به رحم متصل می شود، فرآیندی به نام “پیوند” اتفاق می افتد. در این فرآیند، جنین به رحم متصل می شود و مادر، با استفاده از پوشش رحمی و ارتباطات مولکولی، از جنین محافظت می کند و تأمین مواد غذایی و اکسیژن به آن را فراهم می سازد.
چسبندگی جفت در بارداری اهمیت بسیاری دارد، زیرا نقص در این ارتباط می تواند منجر به مشکلاتی مانند بارداری خرج از رحم، ناتوانی در بارداری ، خطر ایجاد ترشحات و یا بروز عفونت های رحمی شود. بنابراین، این چسبندگی جفت برای حفظ بارداری سالم و توسعه ی نرمال جنین بسیار حیاتی است.
به طور کل باید گفت که اغلب پس از تولد جنین، جفت از دیواره ی رحم جدا می شود. اما در صورت بروز عارضه ی چسبندگیِ جفت، بخشی از جفت یا تمامی آن به دیواره ی رحم چسبیده باقی می ماند. این امر منجر به بروز خونریزی شدید پس از زایمان می شود که می تواند خطرناک باشد.
چسبندگی جفت باعث ایجاد چه مشکلاتی می شود؟
چسبندگی جفت در بارداری و پس از آن می تواند منجر به مشکلات جدی برای بارداری و رشد جنین شود. برخی از مشکلاتی که ممکن است ناشی از نقص در چسبندگی در جفت باشند عبارتند از:
- بارداری خارج از رحمی (استالپ)
- خطر ایجاد اجاق گازی (خون ریزی میان دو پرده ی رحمی)
- احتمال بروز خون ریزی و کم خونی در مادر
- افزایش خطر ایجاد عفونت های رحمی (مثل التهاب رحم)
افزایش خطر قطعی زودرس پیوند جنین که می تواند به اجاق گازی و کمبود اکسیژن جنین منجر شود
- احتمال افزایش خطر نقص کارکرد پلاسنتا
- افزایش خطر ایجاد عوارض مربوط به بارداری مثل افزایش فشار خون، پره اکلامپسی و مرگ ناگهانی جنین
- افزایش خطر ایجاد ناباروری مادر در زمان های بعدی.
بنابراین، حفظ چسبندگی جفت در بارداری بسیار حیاتی است و در صورت وجود ای مشکل باید توسط پزشک متخصص زنان و زایمان درمان صورت گیرد.
راه های تشخیص چسبندگی جفت
تشخیص چسبندگیِ جفت در زنان معمولا از طریق چک آپ توسط متخصص تشخیص داده می شود. روش هایی که برای تشخیص این موضوع استفاده می شود عبارتند از:
تاریخچه بالینی:
پرسش و پاسخ با پزشک در مورد علائم و نشانه هایی که زنان تجربه می کنند، از جمله خونریزی و درد شدید، می تواند به تشخیص چسبندگی جفت کمک کند.
آزمایش های تصویربرداری:
مواردی مانند سونوگرافی و مری سونوگرافی می تواند به تصویربرداری از داخل رحم و بررسی وضعیت پیوند جنین به دیواره ی رحم کمک کند.
آزمایش های خونی:
انجام آزمایش های خونی مانند سطح هورمون ها و تعداد گلبول های سفید خون می تواند نشان دهنده ی وجود مشکلات مرتبط با چسبندگی جفت باشد.
آزمایش های بیوشیمیایی:
آزمایش های بیوشیمیایی برای اندازه گیری سطح هورمون های مرتبط با بارداری و رشد جنین مانند پروژسترون و استروژن ممکن است انجام شود.
لاپاروسکوپی:
این روش جراحی کوچک است که با استفاده از یک دستگاه به نام لاپاروسکوپ، به مشاهده ی داخل رحم و بررسی وضعیت پیوند جنین کمک می کند.
آزمایش های دیگر:
آزمایش های دیگر مانند آمپولاسیون رحم ممکن است برای بررسی دقیق تر وضعیت چسبندگی جفت به کار رود.
همه ی این روش ها ممکن است به صورت جداگانه یا به صورت ترکیبی استفاده شوند تا به یک تشخیص دقیق در مورد وضعیت چسبندگی جفت در زنان بپردازند.
عوامل افزایش چسبندگی جفت
عوامل متعددی می توانند به افزایش خطر چسبندگیِ جفت در زنان منجر شوند. برخی از این عوامل شامل موارد زیر هستند:
عفونت های رحمی:
عفونت های مانند التهاب رحم و عفونت های سیستمیک می توانند به افزایش خطر چسبندگی جفت منجر شوند.
جراحی های رحمی یا لوله های فالوپ:
جراحی های رحمی مانند کیسه گری (سوزن کشی مایع در گردن رحم) و جراحی های لوله های فالوپ (به عنوان مثال جراحی برای درمان باروری) ممکن است باعث ایجاد اثرات جانبی مانند التهاب و چسبندگی جفت شوند.
عوامل تشعشعی:
مواجهه با پرتوهای مضر مانند پرتوهای X و تشعشعات درمانی می تواند به افزایش خطر چسبندگیِ جفت منجر شود.
تاریخچه بارداری قبلی:
زنانی که تجربه قبلی اجاق گازی، انفاقی، یا بروز مشکلات مرتبط با بارداری را داشته اند، ممکن است با خطر بیش تری برای چسبندگی جفت مواجه شوند.
سابقه عفونت های جنسی:
سابقه عفونت هایی مانند کلامیدیا یا گونوره می تواند به افزایش خطر چسبندگی جفت در زنان منجر شود.
عوامل دیگر:
برخی عوامل دیگر مانند عوامل ژنتیکی، مصرف دخانیات، چاقی، استرس، و عوامل محیطی می توانند نقشی در افزایش خطر چسبندگی جفت ایفا کنند. در نهایت، تشخیص و مدیریت مناسب عوامل موجب شونده چسبندگی جفت می تواند کمک کننده در کاهش خطر این مشکل و جلوگیری از عواقب آن باشد.
سخن پایانی
در پایان باید گفت که مشکل چسبندگی از جمله مشکلاتی است که بسیار اساسی و خطرناک است و در صورت وجود این مشکل باید به آن به طور دقیق و زیر نظر متخصص پرداخته شود. راه های غیر علمی برای درمان چسبندگی جفت اصلا پیشنهاد نمی شود. فلذا برای حل این مشکل به تجویز افراد غیر متخصص عمل نکنید زیرا ممکن است باعث مشکلات زیادی بشود. البته هر نشانه ای نشان دهنده ی چسبندگیِ جفت نیست اما اگر به طور مکرر در بارداری موفق نشدید و یا در دوران بارداری با مشکلاتی که گفته شد درگیر شدید، حتما باید پیگیری کرده و چک آپ انجام دهید.