در هنگام بارداری ممکن است مادر و جنین دچار مشکلاتی شوند. یکی از این مشکلات که می تواند هم برای مادر و هم برای فرزند خطرناک باشد، دیابت در دوران بارداری می باشد. دیابت در دوران بارداری برای مادر اتفاق می افتد. در صورت بروز این مشکل مادر باید تحت نظر توسط پزشک متخصص زنان و زایمان قرار بگیرد.
اما دیابت بارداری چیست؟ چه علائمی دارد؟ راه حل های درمان این عارضه در دوران بارداری کدام است؟ در ادامه به پاسخ این سوالات خواهیم پرداخت.
دیابت در بارداری چیست؟
در ابتدا باید به این مسئله پرداخته شود که اصلا دیابت بارداری چیست. در دوران بارداری، ممکن است سطح قند خون برخی از زنان افزایش پیدا کند. این مسئله در پزشکی به دیابت دوران بارداری شناخته می شود.
این مشکل بین ۲ تا ۱۴ درصد در بین مادران باردار رخ می دهد. البته شاید فکر کنید که این مشکل برای مادرانی که قبل از بارداری دیابت داشته اند رخ می دهد اما باید بگوییم که این فرضیه غلط است!
این بیماری می تواند برای مادرانی که از این نظر سالم هستند هم رخ دهد. هم چنین درصورت به وجود آمدن این مشکل، مادر و جنین باید تحت نظر قرار گیرند، زیرا می تواند خطرناک باشد.
دیابت بارداری در چه زمانی می تواند رخ دهد؟
این عارضه معمولا بین هفته ی ۲۴ تا هفته ی ۲۸ بارداری رخ می دهد. این به این معناست که رخ دادن این عارضه در هر زمانی از بارداری رخ نمی دهد.البته ممکن است که برای بعضی مادران شرایط خاص به وجود آید و ابتلا به دیابت در هفته های دیگر بارداری رخ دهد اما به طور معمول زمان ایجاد عارضه ی دیابت بارداری همانی است که در بالاتر گفته شد.
انواع دیابت بارداری کدام است؟
دیابت بارداری انواع مختلفی دارد. در ادامه به انواع دیابت بارداری می پردازیم:
- قند بارداری: اولین نوع دیابت در نوع بارداری، قند بارداری می باشد. این نوع از عارضه در بارداری زیاد خطرناک نیست و عموما با رژیم غذایی مناسب که توسط پزشک داده شده کنترل می شود و خطری جنین و مادر را تهدید نمی کند.
- دیابت بارداری: این نوع که با همان دیابت بارداری شناخته می شود نوع خطرناک می باشد. در این نوع دیابت نه تنها به مادر رژیم غذایی داده شده و زیر نظر قرار می گیرد بلکه از انسولین و داروهای خوراکی برای کنترل بیماری استفاده می شود.
علائم دیابت در بارداری چیست؟
اما چگونه مادر متوجه شود که با این مشکل درگیر می باشد؟ در ادامه بررسی علائم این بیماری می پردازیم.
در ابتدا باید گفت که علائم دیابت بارداری در سه ماه اول و دوم با یک دیگر متفاوت است. در سه ماهه ی اول در صورت وجود این بیماری جنین رشد بیش از اندازه کرده باید عدم تحمل گلوکز در این دوران مشخص شود.
البته دیابت در بازه ی سه ماه اول نشانه ی قابل رویتی ندارد و توسط ازمایش مشخص می شود. اما در سه ماهه ی دوم یکی از نشانه های بارز این بیماری افزایش سطح گلوکز خون در مادر می باشد.
هم چنین علائم ظاهری که برای مادر اتفاق می افتد شامل مواردی مانند خستگی، تاری در دید، حالت تهوع و زیاد شدن ادرار بیش از اندازه می باشد. هم چنین به علت ادرار بیش از اندازه مادر دچار تشنگی زیاد در طول روز هم می شود.
دلایل دیابت بارداری کدام است؟
اما این که به چه علت دیابت در بارداری مادر اتفاق می افتد نیز حائز اهمیت است. زیرا همان طور که گفته شد در بسیاری از موارد مادر به دیابت در پیش از بارداری دچار نیست و در بارداری به آن مبتلا می شود.
دلیل اصلی این عارضه به طور دقیق مشخص نشده است اما بسیاری ان را برگرفته از هورمون ها می دانند.
بسیاری از هورمون ها که باعث افزایش مقاومت به انسولین می شوند در زمان بارداری در مقدار بسیار بالایی تولید می شوند این هورمون‌ها با تاثیر بر جفت، به حفظ بارداری کمک می‌کنند.
با گذشت زمان، میزان این هورمون ها در خون مادر باردار افزایش می یابد و ممکن است باعث شروع مقاومت بدن به انسولین شود. به همین دلیل در مادران باردار خطر ابتلا به عارضه ی بارداری افزایش می یابد.
روش های تشخیص
اما اگر مادر به این عارضه در دوران بارداری دچار شود چه روش هایی برای تشخیص قطعی و علمی این عارضه وجود دارد؟ در ادامه به بررسی روش های موجود برای تشخیص دیابت بارداری می پردازیم. تشخیص دیابت با غربالگری صورت می گیرد.
این غربال گری عموما بین هفته ی ۲۴ تا هفته ی ۲۸ انجام می گیرد.
1- تست چالش گلوکز:
این آزمایش روشی است که در ان این مشکل سریعا مشخص می شود و هم چنین نیاز به مقدماتی نیست.
این ازمایش به این صورت است که مادر محلول گلوکز را خورده و یک ساعت بعد تست می دهد.
اگر مادر به مشکل دیابت بارداریر مبتلا شده باشد با این ازمایش مشخص می شود. این تست به صورت دو مرحله ای می باشد و در ازمایشگاه انجام می شود.
2- تست چالش گلوکز تک مرحله ای:
پرسنل آزمایشگاه کار خود را با آزمایش سطح قند خون ناشتا شروع می کنند.
آن ها از مادر باردار می خواهد که محلول حاوی 75 گرم کربوهیدرات را بنوشد.
سپس بعد از گذشت 1 ساعت و 2 ساعت، مجددا سطح قند خون فرد را آزمایش می کنند.
درمان
اما در صورت بروز این مشکل ایا راه حل درمانی برای این پدیده وجود دارد. پاسخ مثبت است. در ادامه به بررسی راه حل های موجود برای درمان این عارضه در دوران بارداری می پردازیم.
در بیش تر موارد، پزشک توصیه می کند قند خون خود را قبل و بعد از خوردن غذا با یک دستگاه تست قند آزمایش کنید و با مصرف یک رژیم غذایی غنی از مواد مغذی و ورزش منظم، وضعیت خود را کنترل کنید.
البته این در مواردی است که قند خون قابل کنترل باشد اما درصورت وجود این عارضه در مراحل بالاتر از انسولین و سایر محصولات دارویی که برای جنین هم خطر نداشته باشد استفاده می شود.
سخن پایانی
در پایان باید باید به این نکنه اشاره کرود که در صورت بروز هرگونه از علائم بیماری و دیابت باید به پزشک مراجعه شود. هم چنین به طور کل مادر در طول بارداری باید تحت نظر پزشک قرار گیرد.