مقدمه :
اختلالات کف لگن(PFD) تا امروز تأثیر بسزایی بر کیفیت زندگی زنان داشته است و در فعالیت های روزانه، کار و عملکرد جنسی خانم ها مشکل ساز شده است.
علاوه بر تأثیر شخصی، این اختلالات هزینه های اقتصادی قابل توجهی به افراد تحمیل کرده و باعث کاهش بهره وری و کاهش کیفیت زندگی آنها شده است.
در این مقاله، اختلالات کف لگن را تعریف کرده، به انواع آن و همچنین درمان این اختلالات خواهیم پرداخت.
اختلال کف لگنی چیست؟
اختلالات کف لگن به گروهی از شرایط اطلاق می‌شود که بر عضلات، رباط‌ها و بافت‌های همبند که از اندام‌های لگنی از جمله مثانه، رحم و رکتوم حمایت می‌کنند، تأثیر می‌گذارند.
. این اختلالات می توانند علائم مختلفی از جمله بی اختیاری، درد لگن و اختلال عملکرد جنسی ایجاد کنند.
انواع اختلالات کف لگنی
انواع مختلفی از اختلالات کف لگن وجود دارد که هر کدام مجموعه ای از علائم و درمان های خاص خود را دارند:
بی اختیاری در ادرار (UI):
این شایع ترین نوع اختلال کف لگن در زنان است که تا 50 درصد از زنان را در مقطعی از زندگی تحت تاثیر قرار می دهد.
UI نشت غیر ارادی ادرار است و می تواند ناشی از ضعیف شدن عضلات لگن، آسیب به اعصاب کنترل کننده مثانه یا تغییرات هورمونی باشد که در دوران یائسگی رخ می دهد.
UI را می توان به دو نوع طبقه بندی کرد: بی اختیاری استرسی و بی اختیاری فوری
- بی اختیاری استرسی
نشت ادرار است که در حین فعالیت هایی مانند سرفه، عطسه یا ورزش رخ می دهد.
- بی اختیاری فوری
نشتی است که با میل ناگهانی و شدید برای ادرار رخ می دهد.
بی اختیاری در مدفوع (FI):
این نشت غیر ارادی مدفوع یا گاز از رکتوم و مقعد است. این بیماری کمتر از بی اختیاری ادراری است، اما همچنان تا 15 درصد از زنان را مبتلا می کند.
FI می تواند ناشی از ضعیف شدن عضلات لگن، آسیب عصبی یا آسیب به عضلات اسفنکتر مقعد باشد.
زنانی که زایمان طبیعی داشته اند در معرض افزایش خطر ابتلا به FI هستند.
افتادگی اندام لگنی (POP):
این وضعیتی است که در آن یک یا چند اندام لگنی، مانند رحم یا مثانه، از موقعیت طبیعی خود پایین آمده و به داخل یا خارج کانال واژن برآمده می شوند.
POP می تواند در اثر ضعیف شدن عضلات لگن، آسیب به بافت های همبند که از اندام های لگنی حمایت می کنند یا تغییرات هورمونی که در دوران یائسگی رخ می دهد، ایجاد شود.
زنانی که زایمان واژینال، جراحی لگن یا سرفه مزمن داشته اند در معرض خطر ابتلا به POP هستند.
درد مزمن لگن (CPP):
این درد در ناحیه لگن است که شش ماه یا بیشتر طول می کشد. CPP می تواند در اثر شرایط مختلفی از جمله اندومتریوز، فیبروم، بیماری التهابی لگن یا آسیب عصبی ایجاد شود.
همچنین می تواند ناشی از تنش در عضلات لگن یا عوامل روانی مانند اضطراب یا افسردگی باشد.
اختلال عملکرد جنسی:
PFD ها همچنین می توانند باعث مشکلات جنسی مانند درد در هنگام مقاربت یا مشکل در رسیدن به ارگاسم شوند.
اختلال عملکرد جنسی می تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله درد لگن، خشکی واژن یا آسیب به اعصابی باشد که عملکرد جنسی را کنترل می کنند.
درمان:
درمان اختلالات کف لگن (PFDs) بسته به اختلال خاص و شدت آن متفاوت است.
گزینه های درمانی مختلفی وجود دارد که از روش های غیرتهاجمی مانند تمرینات عضلات کف لگن تا گزینه های تهاجمی تر مانند جراحی را شامل می شود.
پزشک متخصص با بیمار کار می کند تا بهترین دوره درمانی را بر اساس علائم، سابقه پزشکی و ترجیحات شخصی فرد تعیین کند.
- تمرینات عضلات کف لگن:
(PFMEs)که به عنوان تمرینات کگل نیز شناخته می شود، یک درمان رایج و موثر برای PFD ها است. این تمرینات شامل انقباض و شل کردن مکرر عضلات کف لگن است که می تواند به بهبود قدرت و کنترل عضلات کمک کند. یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی می تواند راهنمایی هایی را در مورد تکنیک مناسب برای PFME ارائه دهد و ممکن است بیوفیدبک یا تحریک الکتریکی را برای کمک به هدف قرار دادن عضلات صحیح توصیه کند.
- داروها: داروهای مختلفی برای درمان PFD وجود دارد، از جمله داروهایی که می توانند به کنترل عملکرد مثانه یا روده کمک کنند، مانند آنتی کولینرژیک ها یا ملین ها. درمان جایگزینی هورمونی (HRT) ممکن است برای درمان علائم PFDs مرتبط با یائسگی، مانند خشکی واژن یا بی اختیاری ادرار استفاده شود.
- بیوفیدبک: تکنیکی است که از تجهیزات تخصصی برای ارائه بازخورد در مورد فعالیت عضلانی استفاده می کند و به بیماران این امکان را می دهد تا عضلات کف لگن خود را بهتر درک و کنترل کنند. این رویکرد را می توان همراه با PFME برای کمک به هدف گیری صحیح عضلات و بهبود قدرت و کنترل ماهیچه ها مورد استفاده قرار داد.
- جراحی: در برخی موارد، جراحی برای درمان PFD ممکن است ضروری باشد. از جراحی می توان برای ترمیم عضلات آسیب دیده یا ضعیف شده کف لگن یا اصلاح افتادگی اندام لگن یا سایر ناهنجاری های ساختاری استفاده کرد. چندین روش جراحی وجود دارد، از جمله گزینه‌های کم تهاجمی مانند جراحی لاپاراسکوپی یا جراحی با کمک رباتیک.
- تغییرات سبک زندگی: ایجاد تغییرات در سبک زندگی نیز می تواند بخش مهمی از درمان PFD باشد.
- این ممکن است شامل کاهش وزن در صورت لزوم، اجتناب از فعالیت‌هایی باشد که بر ماهیچه‌های کف لگن فشار وارد می‌کند، مانند بلند کردن اجسام سنگین یا ورزش‌های سنگین، و اجتناب از عاداتی که می‌توانند مثانه یا روده‌ها را تحریک کنند، مانند سیگار کشیدن یا مصرف کافئین و الکل.
توجه به این نکته مهم است که همه PFD ها به درمان پزشکی نیاز ندارند. در برخی موارد، تغییرات ساده در رژیم غذایی، عادات ورزشی یا روال های بهداشتی ممکن است برای مدیریت علائم کافی باشد.
علاوه بر این، بسیاری از PFD ها را می توان از طریق عادات سبک زندگی سالم و اجتناب از رفتارهایی که می تواند عضلات کف لگن را ضعیف یا آسیب برساند، پیشگیری کرد.
همچنین مهم است که توجه داشته باشید که اختلالات کف لگن می تواند تأثیر قابل توجهی بر کیفیت زندگی زنان داشته باشد و درمان می تواند نه تنها علائم جسمی بلکه بهزیستی روانی را نیز بهبود بخشد. علاوه بر درمان های پزشکی، گروه های مشاوره و حمایت نیز می توانند برای زنانی که با PFD دست و پنجه نرم می کنند مفید باشد.