یکی از اتفاقاتی که برای تمام بانوان در رده ی میان سالی رخ می دهد، یائسگی است. اما علائم آن چیست و چه زمان اتفاق می افتد؟ در ادامه به موضوع یائسگی می پردازیم.
یائسگی چیست؟
یائسگی، که به آن منوپوز نیز گفته می شود، یک فرایند طبیعی و بیولوژیکی در زنان است که در آن قاعدگی یا همان پریود، به طور دائم متوقف می شود. این اتفاق زمانی رخ می دهد که تخمدان ها دیگر هورمون های استروژن و پروژسترون را به مقدار کافی تولید نمی کنند.
سن یائسگی چه زمانی است؟
سن یائسگی به طور متوسط در زنان ایرانی بین 49 تا 50 سالگی اتفاق می افتد. اما این یک بازه طبیعی است و می تواند در زنان مختلف بین 45 تا 55 سالگی یا حتی زود تر یا دیرتر رخ دهد.
عوامل متعددی می توانند بر سن یائسگی تأثیر بگذارند، از جمله:
- ژنتیک: اگر مادر یا خواهر شما یائسگی زودرس داشته باشد، احتمال یائسگی زودرس در شما نیز بیشتر است.
- نژاد: زنان سفید پوست به طور متوسط کمی دیرتر از زنان آسیایی و سیاه پوست یائسه می شوند.
- سابقه بارداری و زایمان: زنانی که هرگز باردار نشده اند یا اولین فرزند خود را در سنین بالاتر به دنیا آورده اند، ممکن است زودتر یائسه شوند.
- شیردهی: شیردهی طولانی مدت ممکن است یائسگی را به تعویق بیندازد.
- سیگار کشیدن: سیگار کشیدن می تواند یائسگی را زودتر از موعد تسریع کند.
- جراحی تخمدان: برداشتن تخمدان ها باعث یائسگی فوری می شود.
می توانید هنگام نزدیک شدن به سن یائسگی به متخصص زنان زایمان مراجعه نمایید. یکی از متخصصان در این حوزه، دکتر مریم معتمدی می باشد.
علائم یائسگی چیست؟
علائم یائسگی به دلیل تغییرات هورمونی در بدن رخ می دهند و می توانند شامل موارد زیر باشند:
- 1. علائم شایع:
- گرگرفتگی: ناگهانی احساس گرما در قسمت بالایی بدن که اغلب با تعریق، لرز و قرمزی پوست همراه است.
- تعریق شبانه: می تواند خواب را مختل کند.
- خشکی واژن: می تواند باعث درد و ناراحتی هنگام رابطه جنسی شود.
- بی نظمی در قاعدگی: قاعدگی ممکن است نامنظم شود، سبک تر یا سنگین تر شود و یا به طور کامل متوقف شود.
- 2. سایر علائم:
- مشکلات خواب: بی خوابی و خواب آشفته
- تغییرات خلقی: تحریک پذیری، اضطراب و افسردگی ممکن است رخ دهد.
- افزایش وزن: به دلیل کاهش متابولیسم ممکن است رخ دهد.
- پوکی استخوان: کاهش سطح استروژن می تواند خطر پوکی استخوان را افزایش دهد.
- کاهش میل جنسی: برخی از زنان ممکن است در دوران یائسگی میل جنسی خود را از دست بدهند.
- ریزش مو: ممکن است موها نازک تر شوند و به تدریج ریزش مو رخ دهد.
- تغییرات در پوست: خشکی پوست، چین و چروک بیشتر و لکه های پیری ممکن است ایجاد شوند.
- درد مفاصل و عضلات: ممکن است درد در مفاصل و عضلات افزایش یابد.
- مشکلات حافظه و تمرکز: برخی از زنان ممکن است در دوران یائسگی دچار مشکلات حافظه و تمرکز شوند.
در صورت وجود مشکلات بالا با شدت فراوان به متخصص زنان زایمان، دکتر مریم معتمدی مراجعه نمایید.
مراحل یائسگی چیست؟
یائسگی به طور کلی به سه مرحله تقسیم می شود:
- 1. پیش از یائسگی:
این مرحله می تواند چند سال قبل از یائسگی شروع شود و با علائمی مانند بی نظمی در قاعدگی، گرگرفتگی، تعریق شبانه، خشکی واژن، تغییرات خلقی، مشکلات خواب و کاهش میل جنسی همراه باشد.سطح هورمون های استروژن و پروژسترون در این مرحله به طور نامنظم و غیرقابل پیش بینی نوسان می کند.طول دوره پیش از یائسگی در زنان مختلف متفاوت است.
- 2. یائسگی:
یائسگی زمانی است که قاعدگی به طور کامل به مدت 12 ماه متوقف شود.در این مرحله، سطح هورمون های استروژن و پروژسترون به طور قابل توجهی کاهش می یابد و به سطح پایینی می رسد.علائم یائسگی در این مرحله ممکن است شدید تر شود.
- 3. پس از یائسگی:
این مرحله تا پایان عمر زنان ادامه دارد.در این مرحله، سطح هورمون های استروژن و پروژسترون پایین باقی می ماند.خطر ابتلا به برخی از بیماری ها مانند پوکی استخوان، بیماری های قلبی و سکته مغزی در این مرحله افزایش می یابد. البته که در موارد نادر، این بیماری ها بروز پیدا می کنند.
علل یائسگی چیست؟
علت اصلی یائسگی، تخلیه ی طبیعی ذخیره ی تخمک هاست. با افزایش سن، تعداد تخمک های موجود در تخمدان ها کاهش می یابد. زمانی که این ذخیره به طور کامل تمام شود، یائسگی رخ می دهد.
اما عوامل دیگری نیز وجود دارد که به شرح زیر می باشد:
- ژنتیک: برخی از ژن ها می توانند بر سن یائسگی تأثیر بگذارند. اگر مادر یا خواهر شما یائسگی زودرس داشته باشد، احتمال یائسگی زودرس در شما نیز بیشتر است.
- بیماری ها و درمان های خاص: برخی از بیماری ها مانند نارسایی زودرس تخمدان و برخی از درمان ها مانند شیمی درمانی و پرتودرمانی می توانند باعث یائسگی زودرس شوند.
- عوامل محیطی: برخی از مطالعات نشان داده اند که سیگار کشیدن، مصرف زیاد الکل و قرار گرفتن در معرض سموم خاص ممکن است سن یائسگی را تسریع کند.
در صورت دیدن علائم یائسگی زود تر از سن خود، به متخصص زنان زایمان مراجعه نمایید. می توانید در این حوزه به متخصص زنان زایمان، مریم معتمدی مراجعه نمایید.
نکاتی درباره ی یائسگی
در ادامه به بررسی چند نکته در این باره می پردازیم:
- استروژن: نقش مهمی در تنظیم قاعدگی، سلامت واژن، تراکم استخوان، خلق و خو و میل جنسی دارد.
- پروژسترون: نقش مهمی در تنظیم قاعدگی، سلامت رحم و عملکرد تخمدان ها دارد.
کاهش سطح این هورمون‌ها در دوران یائسگی، عامل اصلی بروز علائم یائسگی است.
- یائسگی یک فرایند طبیعی و غیرقابل اجتناب در زندگی زنان است.
- با درک علل و علائم یائسگی، زنان می توانند برای مدیریت بهتر این دوران از زندگی خود آماده شوند.
سخن پایانی
همان طور که یش تر گفته شد، در صورت نیاز، می توان با کمک پزشک از روش های مختلفی برای کاهش علائم یائسگی و حفظ سلامت کلی در این دوران استفاده کرد. در این زمینه می توانید به دکتر مریم معتمدی، متخصص با تجربه در این حوزه مراجعه نمایید.