جفت پایین چیست؟
جفت پایین یا جفت سرراهی وضعیتی است که در آن جفت، اندامی که جنین را تغذیه می کند، به جای اینکه در قسمت بالای رحم قرار بگیرد، در قسمت پایین رحم و گاهی روی دهانه رحم قرار می گیرد. این موقعیت می تواند باعث خونریزی واژینال، زایمان زودرس و سایر عوارض در دوران بارداری شود.
دلایل پایین بودن جفت، کدام است؟
علت دقیق پایین بودن جفت در بسیاری از موارد مشخص نیست، اما برخی از عوامل زیر می توانند در بروز این مشکل نقش داشته باشند:
* بارداری های قبلی:
– سزارین: یکی از مهم ترین عوامل خطر برای پایین بودن جفت است. هرچه تعداد سزارین های قبلی بیشتر باشد، احتمال پایین بودن جفت در بارداری های بعدی نیز بیشتر می شود.
– سقط جنین: سقط جنین های مکرر یا جراحی های داخل رحمی می توانند به بافت رحم آسیب رسانده و احتمال چسبندگی جفت به قسمت پایین رحم را افزایش دهند.
* بارداری های پرخطر:
– بارداری چند قلویی: بارداری دوقلو یا چندقلویی به دلیل بزرگ تر بودن رحم و نیاز بیشتر به فضا، احتمال پایین بودن جفت را افزایش می دهد.
– سن بالای مادر: سن بالای مادر نیز یکی از عوامل خطر برای پایین بودن جفت است.
* عوامل ساختاری رحم:
– نقایص مادرزادی رحم: برخی از ناهنجاری های مادرزادی رحم مانند رحم دوشاخه یا رحم تک شاخ می توانند احتمال پایین بودن جفت را افزایش دهند.
– فیبروم های رحمی: وجود فیبروم های رحمی، به خصوص در قسمت پایین رحم، می تواند مانع از بالا رفتن جفت شود.
* عوامل دیگر:
– التهاب لگن: التهاب لگن می تواند باعث ایجاد بافت اسکار در رحم شود و احتمال چسبندگی جفت را افزایش دهد.
– سیگار کشیدن: سیگار کشیدن جریان خون به جفت را کاهش داده و احتمال بروز مشکلات جفتی را افزایش می دهد.
– مصرف برخی داروها: مصرف برخی داروها مانند داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی در دوران بارداری می تواند خطر پایین بودن جفت را افزایش دهد.
در این باره، باید داروهای مصرفی را از همان ابتدا با پزشک متخصص زنان زایمان درمیان بگذارید تا مراقبت های لازم انجام گیرد. یکی از پزشکان حاذق در این مورد، دکتر مریم معتمدی واقع در اصفهان می باشد.
علائم جفت پایین در بارداری چیست؟
این عارضه در بارداری، نشانه هایی دارد. علائم جفت پایین در بارداری به شرح زیر می باشد:
* علائم اصلی جفت پایین
– خونریزی واژینال بدون درد: شایع ترین علامت جفت پایین، خونریزی واژینال بدون درد است. این خونریزی معمولا در سه ماهه دوم یا سوم بارداری رخ می دهد و رنگ آن روشن تر از خون قاعدگی است.
– درد شکمی: برخی از زنان ممکن است درد خفیف یا متوسطی در شکم خود احساس کنند.
* سایر علائم احتمالی
– احساس فشار در لگن: به دلیل قرارگیری جفت در قسمت پایین رحم، ممکن است زن باردار احساس فشار در ناحیه لگن داشته باشد.
– زایمان زودرس: در برخی موارد، جفت پایین می تواند باعث زایمان زودرس شود.
نکته ی مهم در موارد بالا این است که همه ی بانوان باردار ممکن است دقیقا با این علائم روبه رو نشوند. فلذا در صورت نشانه های خطرناک به هر صورتی به دکتر زنان مراجعه نمایید. در این باره می توانید به دکتر مریم معتمدی مراجعه نمایید.
تشخیص جفت پایین به چه صورت است؟
تشخیص دقیق موقعیت جفت در رحم، برای اطمینان از یک بارداری سالم و مدیریت هرگونه عارضه احتمالی بسیار مهم است. سونوگرافی بهترین و رایج ترین روش برای تشخیص جفت پایین است.
* روش های تشخیص جفت پایین:
– سونوگرافی شکمی: این روش معمول ترین روش برای تشخیص موقعیت جفت است. با استفاده از امواج صوتی، تصاویری از داخل رحم تهیه می شود و پزشک می تواند موقعیت جفت را نسبت به دهانه رحم بررسی کند.
– سونوگرافی واژینال: در برخی موارد، به خصوص زمانی که جفت بسیار پایین قرار گرفته باشد، ممکن است پزشک سونوگرافی واژینال را برای بررسی دقیق تر توصیه کند. در این روش، یک پروب کوچک از طریق واژن وارد می شود و تصاویری با وضوح بالاتر از دهانه رحم و جفت تهیه می شود.
-MRI تصویربرداری رزونانس مغناطیسی: در موارد نادر و پیچیده، ممکن است پزشک برای تشخیص دقیق تر، MRI را تجویز کند.
هرکدام از این روش ها به تشخیص پزشک متخصص زنان تشخیص و تجویز می گردد.
درمان جفت پایین به چه صورت است؟
متاسفانه درمان قطعی و خاصی برای جفت پایین وجود ندارد. اما با مراقبت های ویژه و رعایت برخی نکات می توان خطر عوارض ناشی از آن را کاهش داد.
مراقبت های لازم برای جفت پایین:
* استراحت: استراحت کافی و اجتناب از فعالیت های سنگین و بلند کردن اجسام سنگین، می تواند به کاهش فشار بر روی رحم و کاهش خطر خونریزی کمک کند.
* پرهیز از رابطه جنسی: رابطه جنسی می تواند باعث تحریک رحم و افزایش خطر خونریزی شود، بنابراین بهتر است از رابطه جنسی اجتناب شود.
* نظارت دقیق پزشک: مراجعه منظم به پزشک برای انجام سونوگرافی و بررسی وضعیت جفت و جنین بسیار مهم است. در این باره می توانید به دکتر مریم معتمدی، متخصص زنان زایمان واقع در اصفهان، مراجعه نمایید.
* تزریق کورتیکوستروئید: در صورت خطر زایمان زودرس، پزشک ممکن است برای کمک به رشد ریه های جنین، کورتیکوستروئید تجویز کند.
* زایمان سزارین: در اکثر موارد جفت پایین، زایمان به صورت سزارین انجام می شود. زمان دقیق سزارین به محل قرارگیری جفت و میزان خونریزی بستگی دارد.
عوارض عدم درمان جفت پایین چیست؟
اما عدم توجه به این عارضه چه مشکلاتی را ایجاد می کند؟
* خونریزی شدید: خونریزی شدید یکی از جدی ترین عوارض جفت پایین است که می تواند برای مادر و جنین خطرناک باشد.
* زایمان زودرس: جفت پایین می تواند باعث زایمان زودرس شود که ممکن است منجر به مشکلات تنفسی و سایر مشکلات سلامتی در نوزاد شود.
* جفت سرراهی: در برخی موارد، جفت پایین می تواند به جفت سرراهی تبدیل شود که در آن جفت کاملا دهانه رحم را می پوشاند و زایمان طبیعی را غیرممکن می کند.
سخن پایانی
مهم ترین نکته این است که هر بارداری و هر مورد جفت پایین منحصر به فرد است. بنابراین، بهترین روش درمان برای هر فرد، با توجه به شرایط او توسط پزشک تعیین می شود. بنابراین همیشه در اولین قدم ما دکتر زنان خود مشورت کنید. برای مشاوره می توانید به دکتر مریم معتمدی مراجعه نمایید.