شاید بارداری در فرآیند فرزند آوری یکی از مراحل مهم اما آسان این فرآیند باشد! پس از به دنیا آمدن نوزاد فرآیند های بسیار دشوار تری به وجود می آید. بسیاری از این فرآیند ها مربوط به سالم بودن نوزاد و تست چک کردن و صحت سالم بودن آن می باشد.
تست های زیادی برای غربال گری نوزاد وجود دارد. بسیاری از این تست ها واجب است و جهت اطمینان تست ها باید انجام شود. اما چه تست هایی برای غربال گری نوزاد واجب است؟
کدام تست ها می تواند انجام نشود؟ انجام ندادن کدام تست ها برای نوزاد ایجاد خطر می کند؟ در ادامه به تست های مهم و چک آپ پس از تولد نوزاد می پردازیم.
چک آپ نوزاد به چه دلایلی انجام می شود؟
چک اپ کودکان به وضعیت کلی سلامتی آن ها کمک می کند. با انجام منظم معاینات و آزمایشات کودک، اختلالات بالقوه سلامتی او را می توان شناسایی کرد.
اختلالی که شاید اکنون در مراحل اولیه شکل گیری باشد و ممکن است هیچ نوع علائمی نداشته باشد، اما آزمایش آن را شناسایی می کند. این موارد نشان دهنده ی اهمیت انجام این تست ها و غربال گری ها برای نوزاد می باشد.
کدام تست ها برای نوزاد باید انجام شود؟
قبل از هر موضوعی باید این نکته را بگوییم که بعضی چک آپ ها برای این موضوع انجام می شود که نوزاد دچار اختلالاتی نباشد و بعضی از تست ها صرفا برای چک آپ های عمومی کودک انجام می شود. در ادامه به این تست ها می پردازیم:
- آزمایش خون: یکی از تست هایی که برای هر نوزاد و کودکی لازم است انجام شود، آزمایش خون می باشد. انجام دادن آزمایش خون کم خونی را نیز نشان می دهد.کم خونی به دلیل داشتن تعداد گلبول های قرمز یا هموگلوبین کم تر از حد طبیعی در خون اتفاق می افتد.
در صورت وجود این مشکل در کودک باید درمان آغاز شود.
تست کم کاری تیروئید مادرزادی: کم کاری تیروئید می تواند مادرزادی به وجود آید و طی دوران های مختلف اتفاق نیفتد. کم کاری مادرزادی تیروئید که به دلیل فعالیت کم غده تیروئید در بدو تولد است می تواند نوزاد را تحت تاثیر قرار دهد.اگر در نوزادی این بیماری تشخیص داده نشود می تواند در بزرگسالی باعث ایجاد اختلالات ذهنی و عقب ماندگی و معلولیت شود.
در صورت وجود این مشکل قرص های هورمون های تیروئید می تواند مشکل را برطرف سازد.
تست تشخیص بیماری سلول داسی شکل: در ابتدا باید به این موضوع بپردازیم که بیماری سلول داسی شکل چیست. در این بیماری، پس از این که گلبول های قرمز اکسیژن را به بافت ها منتقل کردند، داسی شکل می شوند. سلول ها پس از داسی شکل شدن در رگ های خونی گیر کرده و باعث ایجاد مشکل خون رسانی در اندام می شوند.
تشخیص این بیماری پس از تولد بسیار مهم است زیرا این بیماری امکان ایجاد عفونت های شدید و درد های زیادی را برای نوزاد به وجود می آورد.
- تست بینایی و شنوایی: از دیگر تست هایی که پس از تولد نوزاد انجام می شود، تست بینایی و شنوایی می باشد. اگر کودک در هر سنی دارای علائم هشدار دهنده بینایی یا شنوایی شود، حتما با پزشک درباره این موضوع مشورت کنید. علائم هشدار دهنده می تواند شامل مواردی مثل نشنیدن صداهای بلند در شنوایی و واکنش نشان ندادن به حرکت در بینایی و هم چنین واکنش نشان ندادن به نور در مشکل بینایی می باشد.
- تست اختلال اوتیسم: لازم به ذکر است که تشخیص این بیماری در اوایل نوزادی ممکن نیست و این اختلال مدتی بعد از تولد مشخص می شود.هم چنین ای اختلال قابل درمان نیست ولی می توان آن را بهبود بخشید.
در صورت لازم و مشاهده ی نشانه های این اختلال آزمایش اوتیسم ممکن است یک بار در 18 ماهگی و مرحله بعد در 24 ماهگی تجویز شود.
- تست هیپرپلازی: از دیگر تست هایی که باید در نوزادی انجام گیرد تست هیپرپلازی می باشد. این اختلال ژنتیکی است و از بین هر پنج هزار نوزاد در یک نوزاد به وجود می آید. این بیماری به دلیل نقص در تولید هورمون های غده آدرنال ایجاد می شود. در این بیماری به دلیل عدم باز جذب سدیم، کاهش شدید نمک را در بدن شاهد هستیم که خطرناک است.
- تست تشخیص بیماری ادرار شربت افرا: پیش از هرچیزی باید گفت که مشخص نشدن این بیماری می تواند باعث ایجاد عقب ماندگی های ذهنی شود و حتی منجر به مرگ شود!
این بیماری ارثی است و با رعایت رژیم غذایی نشانه ها و علائم آن کاهش پیدا می کند.
- تست فاویسم: فاویسم یک بیماری ارثی است که در ایران شایع است. این بیماری یکی از بیماری هایی است که گلبول قرمز در برابر مواد اکسیدان می شود. کم بود این آنزیم باعث می شود گلبول های قرمز هنگام مواجهه با مواد اکسیدان مثل بعضی از داروها و برخی مواد خوراکی نظیر باقلا تخریب شود. در بعضی از موارد این بیماری باعث ایجاد خون در ادرار می شود که می تواند منجر به مرگ شود.
بنابر این انجام تست می تواند به تشخیص این بیماری و داشتن یک رژیم غذایی کنترل شده برای جلوگیری از این بیماری کمک کند.
چرا کودک باید چک آپ انجام دهد؟
برای اطمینان از رشد منظم و درست کودک باید والدین تست سلامت کودک را در اولویت زندگی خود قرار دهند.
کودک بسیار حساس است و از جانب پدر مادر باید مورد توجه قرار گیرد و پدر مادر باید مراقب کودک خود باشند.
چک آپ های دوره ای کودک باید در چه سنینی انجام شود؟
گاهی از شروع دوران نوزادی و گاهی نیز با بروز علائمی در کودک در سنین بالاتر، پزشک تشخیص می دهد که چه آزمایشاتی برای او قابل تجویز است.
اما به طور کل کودک باید هر 6 ماه یا یک سال چک آپ را انجام دهد.
کلام پایانی:
در پایان باید به این نکته اشاره کرد که به دلیل حساس بودن نوزاد و امکان وجود بیماری مختلف که می تواند ژنتیکی و… باشد باید تست های لازم برای کودک انجام شود. ممکن است بعضی از تست ها هزینه بر باشند اما سلامت کودک اولویت قرار دارد و برای سلامت او باید این تست ها انجام شود حتی اگر هزینه بر باشد. بنابراین اگر تا کنون این مورد را برای فرزند خود جدی نمی گرفته اید بهتر است از امروز به این موضوع بیش تر توجه کنید تا از آسیب های جسمی در آینده ی فرزندتان جلوگیری کنید.